De laatste jaren is er vanuit verschillende invalshoeken aandacht voor de vraag hoe we in scholen, naast de academische vaardigheden en kennis, bekwaamheden bij leerlingen kunnen ontwikkelen die hen helpen om gelukkig en succesvol te zijn in het leven. Zodat ze kunnen floreren, tijdens de schooltijd en in de toekomst. Martin Seligman spreekt over Positief Onderwijs, de Dalai Lama over Education of the Heart, en zo zijn er meer aanduidingen.
Het gaat om balans tussen ‘the skills of achievement and the skills of well-being’. Hoe kun je in school meer aandacht besteden aan bijvoorbeeld het ontwikkelen van doorzettingsvermogen, optimisme, kennis van je eigen talenten, vaardigheid in het opbouwen van positieve relaties, zicht op een eigen purpose...? Binnen de klas en erbuiten?
Als het gaat om het vormgeven van Positief Onderwijs in de klas of in de school zien we verschillende strategieën. Je kunt denken aan gerichte interventies of vakken. Een middelbare school in Amsterdam voerde bijvoorbeeld het keuzevak psychologie in. Met groot succes. De leerlingen vonden het geweldig om dingen te leren over groepsdynamiek, paniekstoornissen,... Veel van wat ze als lesstof kregen aangereikt konden ze direct toepassen om vragen die henzelf als puber bezighouden beter te begrijpen. Er zijn ook scholen die experimenteren met mindfullness, yoga, talentworkshops...
Vanuit het besef dat alle docenten wat te bieden hebben op dit gebied, en dat het voor leerlingen goed werkt om aandacht voor welbevinden te verbinden aan de inhoudelijke schoolvakken zijn er ook scholen die werken aan een integraal lesprogramma. Een school ontwikkelde bijvoorbeeld een Engels curriculum van een jaar, waar het thema dankbaarheid op allerlei manieren terugkwam. Leerlingen leerden beter Engels spreken en lezen, maar omdat de lessen en opdrachten vaak gekoppeld waren aan dankbaarheid (bijvoorbeeld: schrijf een brief aan iemand die je dankbaar bent) ontwikkelden ze ook op dat vlak inzicht en vaardigheden.
Een stap verder gaan de scholen die kiezen voor een zoek- en ontdekproces voor de hele school ('whole school approach'). Zij starten met de docenten en nemen alle elementen van de school mee: het klimaat, de inrichting, de manier van samenwerken, de interactie met de ouders... Deze aanpak is ingrijpender, maar lijkt op de lange termijn wel de meeste impact te hebben.
We zijn op verschillende manieren met Positief Onderwijs aan het werk:
Via projecten in scholen en lezingen, natuurlijk. Maar we werkten bijvoorbeeld ook actief mee aan de Wereldconferentie over Positief Onderwijs in 2018, we publiceren over dit thema in het Nederlands, we houden een website bij met materialen en inspiratie voor mensen uit de praktijk, we organiseren inspiratiebijeenkomsten voor schoolleiders, docenten en adviseurs..
Op dit moment voeren we een actie-onderzoek uit naar de hele school-aanpak en participeren we in een onderzoeksproject rond talentgerichte werken voor docenten in het MBO.
En sinds november 2019 verzorgen we een Appreciative Inquiry Lerend Netwerk met 40 deelnemers rond het thema Positief Onderwijs / Positief Organiseren.
