IMG 0749

'Onze kracht is dat we de business waarvoor we opleiden, zelf in huis hebben'


De TechniekFabriek is de vakschool voor treinmonteurs en een initiatief van NedTrain, het onderhoudsbedrijf van de Nederlandse Spoorwegen. Op 29 augustus 2012 werd de TechniekFabriek feestelijk geopend door de toenmalige minister van onderwijs, Marja van Bijsterveldt. Jonge mensen die zich hier melden werken toe naar het diploma Monteur Mechatronica en zijn verzekerd van een baan bij NedTrain.

 

In de dynamische en drukke maanden voor de opening, mocht ik leiding geven aan het ontwerpproces van het curriculum van de school. Inmiddels heeft de eerste lichting treinmonteurs hun diploma in ontvangst mogen nemen. Hoog tijd dus voor een gesprek met Koen Sueters om te horen hoe het de TechniekFabriek sinds de opening is vergaan.

 

Openen en starten

Waar ik als eerste benieuwd naar ben is waar de TechniekFabriek nu staat en welke ontwikkelingen zich de afgelopen anderhalf jaar hebben voorgedaan. Koen steekt meteen van wal: “met de start in 2012 hebben we een soort ondergrens ontwikkeld. Het belangrijkste was: openen en starten. We vertrouwden op het curriculum van het ROC van Twente; dat was leidend in het leerproces. Docenten van het ROC waren te vinden in het theorielokaal. Praktijkopleiders van NedTrain kon je aantreffen in de praktijkruimte. Inhoudelijk maar ook fysiek was er daardoor een scheiding tussen theorie en praktijk. Dat wilden we niet dus zijn we verbindingen gaan leggen tussen de begeleiders. Nu zie ik steeds vaker dat docenten en praktijkopleiders op elkaars plek zitten en met leerlingen aan de slag zijn.”

De TechniekFabriek verkent op dit moment de mogelijkheden om de leeromgeving nog meer hybride te maken. Een hybride leeromgeving is gesitueerd in een onderwijsinstelling en heeft tegelijkertijd kenmerken van leren op de werkplek (Zitter, 2010). In een hybride leeromgeving worden verschillende invalshoeken voor het ontwerp van beroepsonderwijs met elkaar verbonden: het traditionele kennisperspectief waarbij leren door acquisitie centraal staat. Kennisoverdracht door een expert hoort hierbij. Een andere opvatting is dat kennisontwikkeling plaats vindt in de context van een community. Hierbij draait het om leren door participatie: leren via een rolmodel, door meedoen. Daarnaast is de mate van authenticiteit een belangrijke variabele: leer je in een gesimuleerde / geconstrueerde omgeving of vindt leren plaats in de echte beroepspraktijk. Zo ontstaat een ontwerpmodel met twee assen en vier kwadranten (Zitter, 2010; Aalsma, 2011).

Koen: “In termen van het hybride leermodel begaven we ons bij de start vooral in de kwadranten aan de linkerkant. Oefenen in projecten krijgt bij ons vorm in de praktijkruimte van de TechniekFabriek. Dat is een geconstreerde leeromgeving waar leerlingen op een veilige manier bijvoorbeeld reparaties kunnen uitvoeren aan een deur of aan een stroomafnemer. Theoretische vakkennis wordt overgedragen in de opleiding Monteur Mechatronica door ROC docenten. “

 

Leren uit het werk halen

Koen wil graag dat leerlingen nog meer kunnen leren tijdens de core business van NedTrain: service en onderhoud aan treinen. Ze zijn bezig om het leerproces daar zoveel mogelijk te laten starten en leren uit het werk te halen. In termen van het model van de hybride leeromgeving schuift men meer op naar rechts en naar het kwadrant rechtsonder. Leren door te doen, aan de hand van authentieke opdrachten. Een mooi voorbeeld van deze beweging is de zogenaamde ‘grijze trein’: een opleidingsonderdeel waarin de aankomende monteurs de basis leren van sleutelen aan treinstellen.

 

Koen:”in het curriculum was hier aanvankelijk één dag per week voor gereserveerd. Leerlingen volgden het programma zoals dat ook wordt aangeboden aan zittende NedTrain monteurs. Alleen, dit programma is behoorlijk verschoolst. Met als resultaat dat veel van de TechniekFabriek leerlingen zakten voor de toets, omdat ze de theorie niet aan de praktijk konden koppelen. Terwijl het slagen voor de toets een voorwaarde is om toegang te krijgen tot het tweede leerjaar. We hebben toen het roer omgegooid en leerlingen op de werkplaatsen aan de hand van praktijkopdrachten geleerd wat nodig was om de grijze trein te halen. Onder begeleiding van hun mentor op de werkplek. Resultaat? 95% geslaagd”, vertelt Koen. “Dat is het bewijs dat we het leren zo kunnen organiseren.”

 

Lees verder (pdf)