Je bent teamleider en tijdens een teamoverleg kondig je een verandering in de werkwijze aan. Een collega reageert geïrriteerd: "Waarom moet alles altijd anders? Zoals het nu is, werkt het toch prima?" Je voelt spanning. Je denkt: "Ik heb hier geen grip op." Een ander zegt niets. Nog iemand anders reageert fel. De sfeer slaat om. Wat gebeurt hier precies? Waarom ervaren mensen in zulke situaties weerstand, onzekerheid of trekken ze zich terug – ook al lijkt er inhoudelijk niets bijzonders aan de hand? Een deel van het antwoord ligt in hoe ons brein werkt. En precies daar komt het SCARF-model om de hoek kijken.

“Ik dacht dat ik wist wat faciliteren was…”Die uitspraak kreeg ik van een deelnemer na afloop van het vak Facilitation Skills, dat ik aan de opleiding Idea & Innovation Management verzorg. En hij is niet de enige. Veel studenten, vaak toekomstige innovatiemanagers en procesbegeleiders van innovatietrajecten, starten met het idee dat faciliteren vooral gaat over een leuke werkvorm kiezen, de stappen in het draaiboek volgen en zorgen dat je binnen de tijd blijft. Maar tijdens mijn lessen ontdekken ze dat faciliteren veel meer omvat. Het is niet alleen een kwestie van structuur en technieken. Het is een manier van aanwezig zijn - waarin je een ruimte creëert waar mensen samen kunnen denken, zoeken, botsen en bouwen.

In mijn werk kom ik de laatste tijd steeds vaker vraagstukken tegen rond collectieve intelligentie. Hoe word je als groep slimmer dan het individu ooit kan zijn? Organisatiedeskundige Eric Koenen ziet het overal: individuele slimheid schiet tekort bij het oplossen van de complexe problemen van vandaag. "De sporen die we gewend zijn te bereizen lopen dood. Onze tijd vraagt om een andere intelligentie: een collectieve intelligentie."

Als consultant in organisatieontwikkeling en teamcoaching ziet Kassandra Driezen dagelijks hoe organisaties worstelen met leiderschap. Hiërarchische structuren hebben hun waarde, maar botsen vaak op grenzen. Inzetten op gedeeld leiderschap biedt een krachtig fundament voor wendbaarheid en veerkracht. Die overtuiging kreeg voor haar een diepere betekenis tijdens de crisisaanpak na de gasontploffing in een gebouw van de sociale huisvestingsmaatschappij waar ze toen waarnemend directeur en operationeel manager was.

Werkdruk is iets waar bijna iedereen wel eens tegenaan loopt. Soms voelt het alsof er te veel op je bord ligt, terwijl je eigenlijk gewoon goed werk wilt leveren. Als leidinggevende of collega wil je natuurlijk helpen, maar hoe begin je zo’n gesprek zonder dat het alleen maar over stress en problemen gaat? In deze blog deelt Valesca Tobias een voorbeeld van een werkvorm die ze samen met collega Saskia Tjepkema recentelijk bij een klant heeft ingezet om te praten over werkdruk.

In deze woelige periode waarin DEI-programma’s op vele plekken onder druk staan kiest Korian net wel voor een inclusievere werkplek. Na een eerste reeks workshops in 2022, zetten ze dit jaar opnieuw stappen om diversiteit en inclusie structureel te verankeren in hun Brusselse woonzorgcentra. K&S-adviseurs Joep Schuermans en Maggelien Lambrechts organiseerden begin dit jaar een vervolgtraject waarbij ze samen met medewerkers, leidinggevenden, bewoners en hun families in gesprek gingen over wat diversiteit en inclusie betekenen in de praktijk.

Een onveilig klimaat met een gebrek aan vertrouwen en onuitgesproken conflicten binnen een internationaal salesteam vroegen om een resolute interventie. Er werd een intensief coachingtraject opgezet waarbij Sofie Hendrikx dat salesteam stap voor stap begeleidde naar een gezond werkklimaat en een nieuw fundament voor samenwerking. Spanningen werden bespreekbaar gemaakt, het vertrouwen hersteld en de diversiteit binnen het team omgevormd tot een bron van kracht. In dit interview vertelt Paul De Weert, VP Sales Europe van Cordstrap, over de uitdagingen van dit coachingtraject en de impact ervan op het team en de organisatie.

Hoe maak je mensen enthousiast om als vrijwilliger aan de slag te gaan voor jouw initiatief? En hoe zorg je dat je aantrekkelijk blijft voor vrijwilligers die zich al inspannen voor jouw organisatie, zodat je ook in de toekomst een beroep op hen kunt blijven doen? Deze vragen leven op veel plekken in Nederland. Niet alleen bij vrijwilligersorganisaties zelf - ook voor gemeenten is dit een uitdagend vraagstuk.

Wat maakt iemand goed in zijn vak? Welke situaties vragen om vakmanschap, ervaring en de juiste aanpak? En hoe kun je dát als uitgangspunt nemen bij het ontwerpen van leertrajecten? De critical incidents-methode helpt om precies die momenten te identificeren waarin professionals het verschil maken.

Welke werkvorm je ook toepast bij intervisie: vragen zijn het sleutelingrediënt. Zeker in het begin kunnen mensen het nog best ingewikkeld vinden om goede vragen te stellen. Ze vragen bijvoorbeeld veel uit over de inhoud van de casus en minder over de persoon die de casus inbrengt. Of de vragen zijn onbedoeld gesloten of zelfs suggestief: ‘heb je al geprobeerd het uit te leggen aan je collega?’ Goede vragen stellen is iets dat een groep kan leren. In mijn ervaring zijn mensen daar vaak heel gemotiveerd voor. Ook omdat het gaat om een vaardigheid die in veel andere situaties helpend kan zijn. Daarom investeer ik bij het begeleiden van intervisie ook in het leren stellen van goede vragen.